H Εlizabeth Kenny αποτελεί μια από τις σημαντικές προσωπικότητες στην Ιστορία της Φυσιοθεραπείας για την πρωτοποριακή αλλά και ταυτόχρονα αμφιλεγόμενη προσέγγισή της στην αντιμετώπιση και αποκατάσταση ασθενών Πολιομυελίτιδας.
Γεννήθηκε το 1880 στην Αυστραλία και το 1911 ξεκίνησε να εργάζεται ως αυτοδίδακτη νοσοκόμα και χρησιμοποιούσε θερμά επιθέματα σε ασθενείς που είχαν διαγνωσθεί με "παιδική παράλυση", γνωστή μετέπειτα ως Πολιομυελίτιδα. Η καθοδήγηση για την θεραπεία αυτή γινόταν από τον χειρούργο Aeneas McDonnell, μέσω τηλεγράφου [1]. Στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο έγινε εθελόντρια νοσοκόμα και το 1917 τιμήθηκε με τον τίτλο "Αδελφή" αν και δεν διέθετε επίσημη εκπαίδευση [2]. To 1927 δημιούργησε μια πατέντα φορείου ασθενοφόρου και το 1932 άνοιξε μια κλινική για ασθενείς Πολιομυελίτιδας και Εγκεφαλικής Παράλυσης. Η προσέγγιση της ερχόταν σε αντίθεση με αυτή της επιστημονικής και "ορθόδοξης" ιατρικής της εποχής. Συγκεκριμένα, εκείνη έκανε χρήση ζεστών λουτρών, επιθεμάτων και παθητικών κινήσεων στους ασθενείς, πρακτικές που ερχόταν σε σύγκρουση με την διαδεδομένη και αποδεκτή πρακτική των ναρθήκων και των ενεργητικών κινήσεων [1]. Η συγκεκριμένη πρακτική της Kenny έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής στους ασθενείς. Αυτό οφείλεται στην προσέγγισή της στην κλινική σημασία του πόνου των ασθενών ως σημαντικό σύμπτωμα και διαγνωστικό χαρακτηριστικό [3]. Ο πόνος πλέον απέκτησε και ψυχολογική-κοινωνική αξία μέσα από αυτή τη προσέγγιση. Κατά αυτό τον τρόπο δημιουργήθηκε η διαμάχη και η επίκριση από τους επιστήμονες της "ορθόδοξης ιατρικής" ενάντια στην Elizabeth Kenny. Aπό τη μια η Kenny υποστήριζε ότι η παραδοσιακή προσέγγιση παρατείνει τον πόνο και παράγει "μίζερα αποτελέσματα", ότι οι ειδικοί δεν "ακούν" τους ασθενείς, χτυπώντας έτσι την τότε πατερναλιστική ιατρική προσέγγιση. Από την άλλη, οι επικριτές της θεωρούσαν ότι η προσέγγιση της Kenny σχετικά με τον πόνο, ότι "είναι επηρεασμένη από την "αδύναμη φύση του γυναικείου φύλου", ότι "δεν έχουν παρατηρήσει ποτέ στους ασθενείς τον οξύ πόνο που αυτή περιγράφει" και ότι "δεν αποτελεί σημαντικό χαρακτηριστικό"[3].
Ένας από τους αυστηρούς επικριτές της Κenny σχετικά με τη σημασία του πόνου στη διάγνωση και προσέγγιση, ήταν ο νευρολόγος Stanley Cobb, καθώς χαρακτήρισε τις θεωρίες της "φυσιολογικές ανοησίες"[3], αλλά και ο Morris Fishbein, ιατρός και εκδότης του περιοδικού Journal of the American Medical Association (JAMA), o οποίος δήλωνε ότι "οι ενστάσεις του είναι επιστημονικού περιεχομένου και όχι πολιτικού"[3].
Φυσικά η Kenny έως ένα βαθμό δεν δεχόταν άδικα τα πυρά από τους επιστήμονες-επικριτές της. Αρχικά, η ίδια δεν διέθετε επιστημονικό υπόβαθρο με επαρκείς γνώσεις ανατομίας και παθολογίας, ούτε επίσημη εκπαίδευση, άρα δεν ήταν επίσημα νοσοκόμα. Κατά αυτό τον τρόπο χρησιμοποιούσε την ίδια πρακτική σε ασθενείς Πολιομυελίτιδας αλλά και σε ασθενείς με Εγκεφαλική Παράλυση, διαφορετικές διαταραχές με διαφορετικά χαρακτηριστικά του μυϊκού τόνου [4]. Κάποιες από τις δηλώσεις της ήταν εσφαλμένες, όπως για παράδειγμα "η ασθένεια με την οποία είσαι εξοικειωμένος, δεν υπάρχει", δεδομένου ότι υπήρχαν αντίθετες εργαστηριακές ενδείξεις ή ότι "δεν επιτρέπει τη δοκιμασία του μυός, γιατί αυτή αναστατώνει τα αντανακλαστικά και μεγιστοποιεί το σπασμό", κάτι που δείχνει την άγνοιά της σχετικά με τα χαρακτηριστικά των ασθενών με Πολιομυελίτιδα [4]. Γενικά, βλέπουμε ότι ο "εμπειρικός" θεραπευτής δεν μπορούσε σε καμία περίπτωση να θεωρηθεί επιστήμονας, καθώς έλλειπε η επιστημονική μέθοδος από την διαχείριση του πόνου και την κλινική πρακτική, όπως και στη περίπτωση της Κenny [3].
Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 40', οι μέθοδοι που πρότεινε η Κenny υιοθετήθηκαν στην Β. Αμερική, με τους νάρθηκες για την επίτευξη της ακινησίας να έχουν εκλείψει σε μεγάλο βαθμό σε ασθενείς με Πολιομυελίτιδα. Παρά την αμφιλεγόμενη μεθοδολογία της, η συμβολή της Εlizabeth Kenny στην σύγχρονη Αποκατάσταση και την Φυσιοθεραπεία δεν μπορεί να αμφισβητηθεί.
Φωτογραφικό Υλικό: https://en.wikipedia.org/wiki/Elizabeth_Kenny#/media/File:StateLibQld_1_109892_Nurse_Elizabeth_Kenny_photographed_in_1915_cropped.jpg
https://en.wikipedia.org/wiki/Stanley_Cobb#/media/File:StanleyCobbMD.png
Βιβλιογραφία
Knight C. The 1950s-Polio, a different war. Journal of Orthopaedic Nursing. 2008;12: 106-109
Ellis H. Elizabeth Kenny: an early and controversial physiotherapist. British journal of perioperative nursing. 2009;19(8): 264-265
Rogers N. 'Silence has its own Stories': Elizabeth Kenny, Polio and the Culture of Medicine. Social History of Medicine. 2008;21(1): 145-161
Denton M. Futher comments on the Elizabeth Kenny controversy. Australian Historical Studies. 2000;31(114):152-158
